Gisteravond is Joost Zwagerman overleden. Naar aanleiding van de dood van mijn vader had ik een keer contact met hem. Hier een fragment uit mijn schrijfsels uit 2003 daarover.
Twee weken nadat mijn vader zelfmoord pleegde, zit ik op mijn werk. De radio staat aan en rond een uur of drie of vier uur meldt het ANP-nieuws dat Herman Brood van het Hilton hotel is gesprongen. Ik lach cynisch ‘ha, mijn vader is in goed gezelschap’. De dagen erna heeft iedereen het over de zelfmoord van Herman Brood. ‘Herman was doodgegaan zoals die geleefd had’, ‘Moedig van Herman’, ‘Een echte rock & roll dood’. Mensen spreken lovende, begrijpende en bewonderende woorden. Aan de ene kant is het fijn dat er zoveel over zelfmoord gepraat wordt maar eigenlijk begrijp ik er helemaal niets van. Ik ben kwaad maar waarom weet ik niet. Ik vind helemaal niks moois aan mijn vaders dood. Of zie ik het nou verkeerd?
Dan schrijft Joost Zwagerman een stuk in de Volkskrant waarmee hij voor mij de spijker op zijn kop slaat. Over dat zelfmoord helemaal geen heldendaad is of een mooie dood. Maar de daad van een mens die in een afgesloten wereld leeft, die door niemand bereikt wil worden. Een heel eenzame dood, zelfgekozen eenzaamheid.
In een e-mail stort ik mijn hart uit bij Joost Zwagerman en laat ik hem weten hoe zijn stuk mij gegrepen heeft. Al snel krijg ik een reactie van Joost via de mail en wenst me ‘heel, heel veel sterkte’ Hij zegt ‘dat hij van nabij een ‘mislukte’ (maar wat heet mislukt) zelfmoordpoging heeft meegemaakt en dat dat zoiets verwoestend is voor iedereen in de omgeving van de zelfmoordenaar’.
Later schrijft Zwagerman een boek, Zes sterren, een romanvorm over zelfmoord. Uit een interview dat hij daarover geeft, blijkt dat zijn vader de mislukte poging had gedaan. Tijdens een signeersessie in Donner laat ik mijn boek door hem signeren. Ik wil hem vertellen dat ik hem een paar maanden daarvoor heb geschreven. Ik wil hem vragen of hij het wel eens met zijn vader heeft over die poging. Of zijn vader aan zijn kinderen dacht. Of die het stiekem nog wil? Maar ik durf niet, er zijn al zoveel mensen die naar hem toe komen met persoonlijke verhalen.
Ik kan gewoon niet bevatten dat Joost Zwagerman er nu zelf niet meer is.
De dood van mijn vader heeft er onder andere toe geleid dat ik me heb ingezet voor 113Online Zelfmoordpreventie. Hier kun je terecht als je zelf aan zelfmoord denkt. Praten over zelfmoord of depressie helpt!
Zie ook mijn artikel voor het Maandblad Geestelijke Volksgezondheid ‘Praten als sleutel’.
